... ten przecinek

przecinek ma znaczenie - prezentacja - pulpit 

 https://view.genial.ly/5e989c42794b240e24b6e262/presentation-przecinek-w-zdaniu-zlozonym?fbclid=IwAR0w8UgEWuYrQBLH_gHH6n8uZy9OUCktzvKTngAr9OQ6kN9-

W zdaniu pojedynczym stosujemy

·         Przecinek oddziela takie same części zdania (przydawki, podmioty, okoliczniki) tworzące szereg: ·         Polacy, Niemcy, Węgrzy i Czesi spotkali się… (podmiot szeregowy) ·         Ona jest kobietą fantastyczną, piękną, intrygującą. (przydawki przymiotne) ·         Wrócił do szkoły zdrowy, wypoczęty, pełen sił i ochoty do nauki. ·         Rzecz dzieje się na Litwie, w powiecie nowogródzkim, w okolicach Soplicowa i Dobrzynia w latach 1811-1812. ·         Efektem jest „Pan Tadeusz”, pełen nostalgii poemat narodowy o raju utraconym. Uwaga! Nie oddzielamy przecinkiem przydawek nierównorzędnych: Kolejny czarny płaszcz kupiłam w Rzymie. (pierwsza przydawka określa całe połączenie – drugą przydawkę i określany rzeczownik).   Zapamiętaj prostą zasadę: czasowniki w zdaniu muszą być oddzielone albo spójnikiem, albo przecinkiem, np. Mama ugotowała wczoraj zupę, ulepiła pierogi i upiekła ciasto.

·         Przecinek występuje między elementami powtórzonymi: ·         Długo, długo o tym myślał. ·         W Dobrzynie, bracie, wielkie, wielkie zamieszanie.

·         Poprzedza spójniki o funkcji przeciwstawnej i wynikowej: ale, lecz, a, więc, toteż, zatem, jednak: ·         Mówił szybko, ale wyraźnie. ·         Dobro zawsze zwycięża, a nie zło. ·         Marek pilnie się uczył, toteż egzamin zdał doskonale. ·         Starał się, jednak nie udało mu się zakwalifikować do finału.

·         Poprzedza konstrukcje dopełniające, precyzujące: ·         Pociąg do stolicy, czyli Warszawy.

·         Przecinkiem oddziela się wyrażenia porównawcze, jeśli mają charakter dopowiedzenia: ·         Dziś, podobnie jak wczoraj, nie położę się spać.

·         Zwykle umieszcza się przecinek w porównaniach paralelnych: ·         zarówno…, jak (i); ·         Podobnie ubierali się zarówno mieszczanie, jak i szlachta. ·         tak…, jak. ·         Był tak szybki, jak wiatr. Uwaga! Jeśli porównanie składa się tylko z wyrazu porównującego (jak, jakby, jako) i słowa-skojarzenia, przecinka nie ma: Ma zęby jak koń.

·         Gdy zastosujemy wtrącenie, dodatkowe uzupełnienie treści składające się z kilku słów, imiesłowów, wyrażeń przyimkowych, musimy oddzielić je przecinkiem: ·         Lubił czytać książki, głównie przygodowe, od początku nauki w szkole. ·         Zagospodarowali się tu, jak widać, na dobre. ·         Matematyka jest, moim zdaniem, jednym z najciekawszych przedmiotów. ·         Mickiewicz urodził się na Litwie, w Nowogródku, i Litwę zawsze uważał za swoją ojczyznę. ·         Mickiewicz pisze swoje dzieło w latach 1832-1834, już na emigracji, w Paryżu.

·         Oddziela się przecinkiem wyrazy w wołaczu, zwykle poza związkami składniowymi: ·         Pani Ewo, proszę wejść! ·         Panie Tadeuszu, nich pan podejdzie! ·         Tomek, przestań hałasować!

·         Po wykrzyknieniach typu: och, ach, ech, oj, stojących na początku zdania, umieszcza się przecinek, np.: ·         Ach, gdyby to można było przewidzieć.

·         Wyrazy stojące poza zdaniem: ściśle, słowem, innymi słowy, rzeczywiście ujmuje się przecinkiem, np.: ·         Słowem, jest to coś, co mogłoby się stać tematem najbardziej wstrząsającego dramatu. ·         Innymi słowy, oblała egzamin. ·         Rzeczywiście, nawet to ładne.

W zdaniu pojedynczym nie stosujemy

Nie ma przecinka przed spójnikami o charakterze łącznym, rozłącznym i wyłączającym: ·         i, oraz, albo, lub, tudzież, a, bądź, czy, ani, jakby, niż, ni. ·         Wrócił do pracy zdrowy i wypoczęty. ·         Chciałbym się uczyć biologii lub chemii. ·         Nie poruszał ręką ani nogą. ·         Między ustami a brzegiem pucharu. Uwaga! Gdy te spójniki są powtórzone, oddziela się je przecinkami: Lubił i komedie, i horrory, i melodramaty.

·         Jeśli porównanie składa się tylko z wyrazu porównującego (jak, jakby, jako) i słowa – skojarzenia, przecinka nie ma: ·         Ma zęby jak koń.